De feestdagen betekenen voor veel mensen een gezellig samenzijn met naasten en familieleden. Hopelijk heb je dan ook genoten van een vrolijke kerst! De kans is echter ruim aanwezig dat er een aantal emotionele lastigheden naar de oppervlakte zijn geslingerd.

Zoals bij ons allemaal, werd ook jij op een bepaald moment tijdens de afgelopen feestdagen wellicht getriggerd om je op een bepaalde manier te voelen en gedragen. Misschien bracht je de kerstdagen alleen (of eenzaam) door met jezelf,  schoot je het liefst (kapotte) kerstballen tegen het hoofd van die irritante oom of hing je jouw moeder maar al te graag tussen de kerst takken op sommige momenten..

Vooral tijdens het samenzijn met familieleden kunnen er nogal gevoelige ‘knopjes’ worden ingedrukt die zorgen voor irritatie, ergernis, boosheid, verdriet etc.

Ook wel emotionele triggerssss.
Paw Paw Paw.

Je kent het vast wel, van die momenten dat emoties als een wervelwind door je lichaam gieren, je ineens in onzekerheid of schaamte schiet, je aangevallen, boos of verdrietig voelt of ineens volledig sprakeloos bent. En dit kan je geluk  behoorlijk in de weg staan.

Een trigger kan gaan om een persoon, plaats of een specifieke situatie, dingen die (niet) worden gezegd, opmerkingen die worden gemaakt, bepaalde vragen die worden gesteld, iemands houding, tone-of-voice, gezichtsuitdrukking, etc. En ook bepaalde ruimten, een stem, liedjes, of zelfs geuren kunnen triggers zijn (afhankelijk van iemands ervaring).

In deze blog leer je hoe je een emotionele trigger kunt zien als kans naar opening om persoonlijk te groeien, hoe lastig dit soms ook kan zijn.

Voorbeelden van triggers:

• Minachting, iemand kleineert je of kijkt op je neer.
• Je wordt door iemand genegeerd.
• Je wordt door iemand afgewezen.
• Iemand levert kritiek op jou.
• Iemand domineert of overheerst jou.
• Je krijgt onterecht de schuld ergens van.
• Je wordt niet begrepen of belachelijk gemaakt.
  
• Je dreigt verlaten te worden.
  
• Je ontvangt niet de steun die je wenst, terwijl je het zo nodig hebt.       
  
• (ver)oordeling door een ander.
  
• Manipulatie, iemand probeert jouw gedrag op die manier te beïnvloeden dat dit ten goede komt voor hem/haar zelf.
  
• Iemand vertoont onrechtvaardig gedrag.
  
• Je krijgt het gevoel dat iemand jou niet goed genoeg vind.

 
Een trigger beïnvloedt je emotionele toestand, en kan stress, spanning of angst veroorzaken. Triggers zijn eigenlijk als kleine irritaties welke ervoor kunnen zorgen dat je een (vervelende) ervaring die je ooit in het verleden hebt gehad, gevoelsmatig herbeleeft in het hier en nu. Zo kunnen ze specifieke denkpatronen of bepaalde gevoelens en gedrag oproepen.

Nu hebben we allemaal eigen manieren ontwikkeld om op triggers te reageren en ons te verweren. En hoe we reageren op situaties die iets triggeren, heeft weer alles te maken met je onbewuste systeem.

Triggers zijn ooit ontstaan doordat je jouw diepere emoties en gevoelens niet of onvoldoende hebt kunnen uiten op het moment dat er iets vervelends gebeurde in het verleden. De herinnering hieraan roept onprettige gevoelens op. Triggers zeggen op deze manier dus veel over je (onverwerkte) innerlijke (kind)pijn.

Triggers zijn eigenlijk pijnreacties uit het verleden.

• Triggers zijn als knopjes in je brein die ingedrukt worden doordat je aan iets vervelends wordt herinnerd.
  
  
• Ze brengen je (emotionele) brein in opperste staat van paraatheid, waardoor je in de vecht-, vlucht- of bevries reactie schiet.
  
  
• Triggers zijn als tricky rotondes in je hoofd, waar het heel druk is en je al snel ‘de verkeerde afslag’ neemt.
  
  
•  Doordat je getriggerd bent, kun je gevaar ervaren dat er op dat moment eigenlijk niet echt is.
  

Er gebeurt iets, en BOEM!  De innerlijke bom barst.

Bij de meeste mensen voert een van de afweermechanismen de boventoon als reactie op een trigger.  Een afweermechanisme is een (onbewuste) manier van beschermen tegen (te) heftige emoties, welke je hebt ontwikkeld tijdens je jongere jaren.

Wellicht is er tijdens de feestdagen een conflictsituatie ontstaan als gevolg van het ervaren van een trigger. Reageerde je geïrriteerd, vurig, angstig, boos, verdrietig of stoïcijns? Maakte jij jezelf klein, haalde je uit, zei je iets gemeens en voelde je je achteraf schuldig hierover..

Misschien ben je een (of meerdere) van onderstaande afweermechanismen tegengekomen bij jezelf of familieleden:

• Afwijzing - Jezelf of anderen overdreven negatieve kwalificaties toekennen.       
  Je wijst je moeder bijvoorbeeld volledig af, omdat ze klunzig is en wijn op jouw shirt heeft gemorst. Je broer wijst jou af (of jij kraakt jezelf helemaal af) omdat jouw baan minder interessant of minder indrukwekkend is dan die van een ander. Ook kan afwijzing betekenen: dat er geen aandacht of erkenning is voor jouw persoonlijke emoties en behoeften. Misschien voel je je erg verdrietig en wordt dit genegeerd. Dit kan een trigger zijn om je afgewezen te voelen of jezelf af te wijzen. ("ik doe er niet toe/ ik ben niet belangrijk", etc.)
  
  
• Ontkenning - van de realiteit (loochening).
  Het (on)bewust jezelf of een ander ‘voor de gek houden.’ Zoals iemand die de kerstdagen dikwijls alleen is en dit heel vervelend vindt, maar zichzelf wijsmaakt het juist helemaal niet erg te vinden.  "Ik vind het heeeeerlijk om alleen te zijn, geen gezeik aan m'n hoofd", terwijl je diep van binnen hunkert naar saamhorigheid en gezelligheid. Of doen alsof het allemaal oh-zo-gezellig is met de fam, terwijl er dikke vette spanning heerst. Of vol kleuren en geuren vertellen over hoe goed je baan is, terwijl je dagelijks met lood in je schoenen naar je werk gaat.
  
  
• Isoleren - Je klapt dicht, sluit je af van je omgeving, probeert sociale situaties te vermijden, en je sluit je bijvoorbeeld liever thuis op in je eentje.       
  Dit kan eenzaamheid geven en bij langdurige isolatie ligt depressie op de loer. Je bent dan niet in staat om tegelijk cognitieve en affectieve elementen van een beleving te ervaren, omdat verhinderd wordt dat het affect in het bewuste doordringt.
  
  
• Passieve agressie - Agressie op indirecte (en weinig zelfverzekerde) wijze naar anderen uiten. Bijvoorbeeld iemand een steek onder water geven door een vervelende opmerking te maken, om zo eigenlijk het eigen diepere ongenoegen te uiten en een ander te willen kwetsen.
  

• Verdringing - Pijnlijke dingen uit het verleden vergeten. 
  De herinnering aan een ervaring wordt onbeschikbaar. Een persoon stelt bijvoorbeeld het nooit erg gevonden te hebben om tijdens de feestdagen alleen te zijn, waarbij dit ook echt geloofd wordt. Of je vader/moeder lijkt dat ene (hele pijnlijke) moment uit je jeugd plots te zijn vergeten, wanneer dit onderwerp binnen een gesprek aan bod komt.
  
  
• Dissociatie - het loskoppelen van een feitelijke ervaring en de bewuste herinnering daaraan. Je hersenen schakelen dan een stuk van je bewustzijn uit, bijvoorbeeld je emotie, omdat het te veel dreigt te worden. Je kunt dan het gevoel hebben ‘los te raken van jezelf of van je omgeving. Alsof je niet helemaal aanwezig bent. Op deze manier probeert je systeem te ‘ontsnappen’ aan nare herinneringen of gebeurtenissen, en je te beschermen. 
  

• Regressie - gedrag vertonen dat in een eerder ontwikkelings-stadium angst en onzekerheid kon doen verminderen.
  Denk aan oudere kinderen die weer gaan duimzuigen wanneer ze onzeker zijn. Ook (vr)eetbuien en een eetstoornis als boulimia nervosa wordt soms gezien als een vorm van regressie, namelijk als terugkeer naar de orale fase om te kalmeren.
  
  Een andere vorm van regressie is associatieve regressie, deze vorm van regressie ontstaat bijvoorbeeld wanneer je in de buurt bent van bepaalde mensen uit je verleden.
  
  
• Projectie - eigenschappen of emoties van jezelf trachten te ontkennen, verbergen of verdringen door deze toe te schrijven aan iets of iemand anders.  (Iets met ‘wat je zegt, ben je zelf!) Je wordt dan getriggerd door iets/iemand dat jij zelf graag wenst of afwijst. De dingen die jou irriteren, onzeker, jaloers, boos of bang maken, zeggen veel over jou. Bijvoorbeeld: Je broer vreet en drinkt zich helemaal vol, en jij ergert je hier kapot aan omdat jij gezondheid als kernwaarde hebt en geen alcohol nuttigt. Of: Je zusje staat maar al te graag in de spotlights en eist alle aandacht op, terwijl jouw diepere behoefte is om meer aandacht te ontvangen ( en je overtuiging is dat je geen aandacht waard bent) Je kunt je dan mateloos gaan irriteren aan je zusje, terwijl de daadwerkelijke irritatie is: gebrek aan (emotionele) aandacht.
  
  
• Rationalisering - ervaringen die te pijnlijk zijn om te erkennen (tot het bewustzijn toe te laten) verdraaien tot ervaringen die juist niet onaangenaam waren. Rationalisering brengt je ertoe fantastische verhalen te creëren, om het ongerechtvaardigde te rechtvaardigen en de realiteit maar niet onder ogen te hoeven zien. Bijvoorbeeld wanneer je ouder herhaaldelijk kil, afwijzend en disrespectvol tegen je doet, en jij jezelf wijs maakt dat dit te wijten is aan werkgerelateerde stress, dat je ouder verder best aardig is en dat het binnenkort wel zal verbeteren.
  
  
• Verplaatsing - negatieve gevoelens jegens iets/iemand naar een minder bedreigende persoon of object overdragen. Het ervaren van boosheid, maar de woede niet kunnen richten op de bron van  frustratie, en deze gevoelens overdragen aan iemand of iets anders. Zoals door een familielid beledigd te worden, en erna thuis je vriend of vriendin een uitbrander geven / of een schop ergens tegenaan te geven - in plaats van je ongenoegen te uiten naar het betreffende familielid - zonder dat je vriend of vriendin op dat moment ook maar enige aanleiding tot boosheid geeft.
  
  
• Reactievorming - het sociaal of moreel onacceptabele gedeelte verdringen en het acceptabele gedeelte juist sterk aandikken. Gevoelens die je niet leuk vind verdoezelen, en 'overdrijven' in  reactie. Als je je bijvoorbeeld schaamt voor je gewicht en de hoeveelheid taart die je eigenlijk graag zou willen eten, in plaats van te zeggen dat je geen taart wil, geïrriteerd raakt en praat over hoe slecht en onverantwoordelijk taart eigenlijk is: hoe niemand taart zou moeten willen eten.
  
  
• Identificatie - vereenzelviging met een ander persoon.
  Bijvoorbeeld een ouder die vroeger graag een succesvolle carrière wenste, maar dit nooit bereikt heeft, en er nu alles aan doet om het voor het kind mogelijk te maken een top-carrière te hebben (zonder dat het kind dit zelf eigenlijk echt wil) Of jij vind zelf een gezinsleven belangrijk, en pusht je zus onbewust om kinderen proberen te krijgen.
  
  
• Projectieve identificatie (primitieve projectie) - wanneer een ondraaglijk gevoel of deel van het zelf wordt geprojecteerd op de ander. Ten onrechte toeschrijven van de eigen gevoelens, impulsen of gedachten aan een ander. Een voorbeeld is een seksueel misbruikte moeder die (onbewust) eigen herinneringen op haar dochter projecteert en woedend wordt op haar dochter als die zich (op onschuldige wijze) laat aanraken door een man.
  
  Weet dat iedereen afweermechanismen heeft ontwikkeld ter emotionele bescherming. We kennen allemaal onze eigen (vervelende) maniertjes om diepere pijnlijke gevoelens uit de weg te gaan. Deze ontstaan vaak onbewust, om te kunnen overleven.
  
  

Mentaal sterk worden is de kracht ontwikkelen om op een gezonde manier met triggers om te gaan.

Als je ook maar iets van bovenstaande herkent: GEFELICITEERD! Je gevoelige snaren  zijn een uitnodiging om met je persoonlijke ontwikkeling aan de slag te gaan.

Triggers zijn  een opening naar zelfinzicht. Ze brengen je alleen maar dichter bij het vergroten van je zelfkennis en zelfbewustzijn. En ook bij je behoeften, kernwaarden en verlangens. Hoe beter jij jezelf en je gevoeligheden leert kennen, hoe meer jij in control kunt zijn over jouw leven.

Door ervoor te kiezen om te reflecteren, en te onderzoeken wat er precies (op een dieper niveau) speelt, kun je gaan inzien wat er daadwerkelijk gebeurt en hoe bepaalde dingen uit het verleden zich relateren tot jouw emotionele welbevinden in het heden.

De zwaarte van emoties die je voelt als reactie op een trigger komt namelijk niet zozeer voort uit de situatie op het moment zelf, maar uit oude pijn, diep van binnen.

"To know oneself is to study oneself in action with another person". ~ Bruce Lee.

De eerste stap naar emotionele stabiliteit en volwassenheid is de bewustwording van emotionele triggers en bepaalde reactiepatronen.

Door het (h)erkennen ervan en vanaf een afstandje naar bepaalde moeilijkheden te kijken, zul je beter in staat zijn om niet meer telkens in dezelfde valkuilen te stappen, (overdreven) gevoelig te reageren en zelf de controle te nemen over je gevoelens en gedrag.

Hiermee kom je meer in je kracht te staan en wordt je emotioneel minder snel door een trigger geraakt. Zo zul je je minder snel kut voelen om iets vervelends. Het lijkt me dat dit is wat je wil!

Ongezonde relaties door een gebrek aan kennis en inzicht over je triggers.

Wanneer je er niet bewust voor kiest om aan een gezonde omgang met je triggers werkt, dan zul je ongetwijfeld merken dat jouw automatische emotionele reacties je flink kunnen hinderen binnen verschillende relaties (zowel privé en zakelijk).

Zolang je de diepere pijn en moeilijkheden in jezelf nog niet begrijpt, komen er onvermijdelijk herhaaldelijk uitdagende situaties en mensen op je pad. En dit is niet om je te straffen, maar om je te dienen en ervan te leren.

Triggers zullen gedurende je hele leven dagelijks aanwezig (van lage naar extreme mate van intensiteit) Denk aan een irritante of bemoeizuchtige opmerking van je baas, een vrijgevochten partner, een claimende vriend(in) of arrogant familielid. Het niet leren kennen van je triggers kan negatieve effecten hebben op je persoonlijke groei, vriendschappen, (partner)relaties en werkprestaties.

“The people who trigger us to feel negative emotion are messengers. They are messengers for the unhealed parts of our being” – Teal Swan

Als iemand je raakt, is het makkelijk om gelijk in verdediging te schieten, de schuld bij de ander te leggen en deze persoon als boosdoener te zien. Echter, hiermee maak je jezelf slachtoffer en geef je jouw macht uit handen. Voor een gelukkig leven is het juist belangrijk om verantwoordelijkheid te nemen over je eigen gevoelens en emoties. Goed om dus eerst met de vinger naar jezelf te wijzen.

(Dit betekent overigens niet dat al het vervelende gedrag van anderen goed te praten of acceptabel is! Het kan best zijn dat iemand iets heeft gezegd of gedaan wat echt niet door de beugel kon. Alleen gaat het nu even niet om de ander, maar om jouw persoonlijke emotionele response)

Hoe krijg je grip op emotionele triggers en beheers je ongezonde reacties?

Emotionele triggers zijn alleen meester over jou, wanneer jij dit zelf toestaat. Jij kunt zelf bepalen in hoeverre jij je laat raken. Je kunt grip krijgen op je triggers door belangrijke besluiten te nemen en hieraan committed te blijven:

1. PAUZEER.

Train jezelf ervoor te kiezen om tot 10 te tellen wanneer je je getriggerd voelt, minimaal drie diepe ademhalingen te nemen en eerst te reflecteren op de situatie, voordat je überhaupt reageert. Dit is om jezelf goed in het hier en nu te houden, en je te verbinden met je lijf. Je kunt ook een ruimte zoeken waar je even goed actief kunt springen. Hiermee schud je het nare gevoel van je af, kan de energie weer gaat stromen en komen emoties beter terug in balans. (Klinkt misschien beetje raar, maar echt waar, dit helpt!) 

I know, bovenstaande klinkt lekker makkelijk, maar in het moment zelf is pauzeren vaak geen eenvoudige taak. Het vergt nou eenmaal oefening om stil te staan bij de shitty emoties die worden aangewakkerd. Misschien lukt het dan ook niet gelijk.. Wees altijd mild voor jezelf. Je probeert het in ieder geval. Dit alleen al is een schouderklopje waard!

2. ONDERZOEKEN waar je triggers vandaan komen,
en proberen hun oorsprong te BEGRIJPEN.

We doen als kind allemaal bepaalde pijnlijke en/of gevoelige ervaringen op. Op jonge leeftijd weten we nog niet hoe we hier zo goed mogelijk mee om kunnen gaan. De meesten onder ons leerden immers om gevoelens en emoties te onderdrukken. Maar zoals met een bal welke je onder water wil drukken.. deze schiet vanzelf een keer omhoog en wel dwars door de ozonlaag, vaak met veel meer kracht dus dan je had verwacht. Op het moment dat jij ‘jouw onderdrukte bal’ (h)erkent en kunt laten dobberen, dan hou je meer positieve energie over. Stel jezelf de vragen:

• Wat precies werd er in mij geraakt?

• Hoe heeft deze pijn te maken met mijn kindertijd?
• Hoe probeer ik mezelf te emotioneel te beschermen?
  Wat is mijn automatische respons in deze situatie?
  En wat is de (dis)functie hiervan?
Op welke manier kan ik nu zo vriendelijk mogelijk tegen mezelf en de ander zijn?

De vragen op het onderstaande formulier helpen je hier absoluut bij!
Download oefening “WAT IS ER?”

3. OPEN HOUDING aannemen voor zelfreflectie.

Er zullen altijd mensen op jouw pad komen die als spiegel dienen, waarin je gereflecteerd krijgt wat er nog aan onverwerkte gevoelens en emoties in jouw leeft. (En zo zul jij ook als spiegel dienen voor een ander, hiermee zijn we allemaal eigenlijk als spiegels voor elkaar) Je kunt er bewust voor kiezen om een uitdagende situatie met een bepaald persoon onderzoekend en met nieuwsgierigheid te benaderen, in plaats van in automatische verdediging te schieten. Geef nooit een ander op de schuld, maar zie diegene als een spiegel om zelf emotioneel te helen.
Stel jezelf de vragen:

• Wat heb ik in deze situatie te leren?

• Wat vraagt er in deze situatie om zelfreflectie?
• Waarin mag ik groeien / verbeteren?

4. Kom uit je hoofd, en in je lijf. Van denken naar VOELEN.

(Over)Denken kan nog meer stress en ongemak veroorzaken dan alleen de trigger zelf. Het verstrikt raken in zelfverzonnen, vervormde verhalen of waardheden, en het blijven hangen in doemscenario's is meestal de grootste bron van emotioneel lijden.

Door te (over)denken ga je in de diepte je gevoelens en emoties uit de weg. Als je denkt, hoef je niet te voelen. Echter, gevoelens willen gevoeld worden en zullen er alles aan doen om naar de oppervlakte te komen. (Denk aan die bal onder water). Het is heel gezond om bewust de tijd en rust te nemen om gevoelens en emoties (welke soms al vele jaren zitten te wachten om tot uiting te kunnen komen) vanuit het onderbewustzijn naar je bewustzijn te laten komen.
Vraag jezelf eens af:

• Wat voel ik in mijn lichaam als ik getriggerd word?

Probeer om bewust aanwezig te zijn bij jezelf. Kun je het onprettige gevoel er gewoon alleen laten zijn?

Het vraagt moed om bij jezelf naar binnen te keren en jezelf te confronteren met waarvoor je wellicht al jaren wegloopt: je diepere gevoelens. Toch is dit de enige manier om de kracht van triggers te verminderen en emotioneel te helen.

Onderstaande meditatie kan jou hierin ondersteunen!

Download meditatie ‘Van denken naar voelen’

5. Je hoeft het niet alleen te doen!

Als jij je herhaaldelijk aangevallen, onbegrepen, gekwetst of wat dan ook voelt, en je wilt een oplossing vinden voor een zo goed mogelijke omgang hiermee: weet dat je dit niet alleen hoeft te doen! Het gaat dan wel om jouw eigen persoonlijke emotionele toestand, maar we zijn immers sociale wezens.

Het kan helend zijn om erover te delen, het er met iemand over te hebben bij wie jij je veilig voelt, iemand die jou wél begrijpt en hoe dan ook achter je staat. Zoeken naar geborgenheid, bij een vriendin, je moeder of iemand anders is heel gezond.

Echter, wanneer je herhaaldelijk vastloopt en praten met een bekende biedt geen oplossing op lange termijn, dan is het raadzaam om ondersteuning of hulp van meer professionele aard in te zetten.

Een effectieve manier om beter met triggers om te leren gaan, is door deze te ontleden tijdens krachtige coaching sessies. Door triggers bewust (en op een liefdevolle manier) uit te dagen binnen een veilige setting, te ontdekken wat er lichamelijk en mentaal precies met je gebeurt, ontwikkel je innerlijke kracht.

En deze kracht werkt door op verschillende levensgebieden. Zo zul je je bijvoorbeeld minder snel onzeker, jaloers, geïrriteerd, gekleineerd of gedomineerd gaan voelen. Je leert begrijpen in hoeverre jouw triggers te maken hebben met innerlijke kind pijnen, en zult jezelf als een soort liefdevolle moeder emotioneel leren heropvoeden. Hiermee leer je op een gezonde manier voor je emoties te zorgen en wordt je psychisch sterk.

Als jij er klaar voor bent om de verantwoordelijkheid te nemen over je innerlijke gevoelswereld, actief aan de slag wil gaan met je triggers en bereid bent om te investeren in je persoonlijke ontwikkeling, dan mag je gebruik maken van een eenmalige gratis sessie om te onderzoeken hoe ik jou hierin het beste kan ondersteunen.

Deze artikelen vind je waarschijnlijk ook interessant:

Jezelf accepteren kun je leren
Hoe ga je om met angst en onzekerheid?

Je kind leren zichzelf te accepteren
Stoppen met pleasen in een relatie door zelfacceptatie