Wanneer er vroeger onvoldoende in jouw emotionele behoefte werd voorzien, dan is de kans groot dat je in je volwassen jaren hinder ondervind van bepaalde ongezonde en onbehulpzame denk -en gedragspatronen: codependentie, dominerende angst voor afwijzing of verlating, geen nee kunnen zeggen, onzekerheid, ontevredenheid, zelftwijfel, schaamte, controledrang, jaloezie, etc. En hiermee leven is al lastig genoeg om te accepteren.

Maar wat nog lastiger kan voelen, is je nog steeds laten raken door de emotionele onkunde tijdens je opvoeding in het hier-en-nu: snel van slag raken door andermans nare opmerkingen, vervelende steekjes onder water die zo pijnlijk voelen, aan jezelf twijfelen door een afwijzende blik, rollende ogen of diep gezucht, diepe eenzaamheid voelen als je alleen bent, woest worden door reactief of passief-agressieve gedrag, met tegenzin voldoen aan bepaalde opgelegde verwachtingen, conflicten vermijden of uit de weg gaan, en ga zo maar door.

Telkens opnieuw dat diepe pijnlijke gevoel van 'er niet toe doen' of 'ik ben niet goed zoals ik ben'.

Herkenbaar? Ook ik herken het als geen ander! En gelukkig heb ik hier inmiddels een gezonde manier voor gevonden om mee om te gaan. Tientallen jaren heb ik me verdiept in de dynamiek van dit soort (verborgen) onbehulpzame familiepatronen en hoe je deze kunt opheffen door het ontwikkelen van (zelf)acceptatie. Graag deel ik mijn inzichten en tips met je.

Want je wil waarschijnlijk weten:

Hoe herstel ik van de opvoeding door een emotioneel afstandelijke of onbeschikbare ouder?



En hoe ga ik hier op dit moment zo goed mogelijk mee om?

Allereerst is het belangrijk om in te zien en te begrijpen wat het is om door een emotioneel onbeschikbare ouder te zijn opgevoed en wat de gevolgen ervan zijn.

Als jij als kind de diepe emotionele erkenning en waardering - die we allemaal nodig hebben als mens - hebt gemist, er onvoldoende aandacht, begrip en respect was voor jouw individuele gevoelens en emoties, en jij je veelal ongehoord, onbegrepen, ongezien of ongeliefd hebt gevoeld, dan kan dit tot op de dag van vandaag nog steeds zorgen voor een intens ongelukkig, eenzaam, emotioneel onstabiel en onzeker gevoel.

Dit komt omdat je niet geleerd hebt om jezelf onvoorwaardelijk te waarderen en respecteren. Omdat je geen tools en technieken aangereikt hebt gekregen om op een gezonde manier met je eigen gevoelens, emoties en onvervulde emotionele behoeften om te gaan. (En jouw ouders zelf ook niet!)

Zelf de verantwoordelijkheid nemen over je emotioneel welbevinden.

Gelukkig kun je hier zelf alsnog iets aan doen! Toen je kind was, was je machteloos en afhankelijk van de emotionele aandacht die jouw ouders je gaven, je had geen andere keuze. Maar nu als volwassen persoon kun je zelf de macht en verantwoordelijkheid in handen nemen om jezelf voldoende in je emotionele behoeften te voorzien! Je kunt de keten van overgedragen emotionele familie-moeilijkheden verbreken!

Ondanks de emotionele gebrekkigheid in je kindertijd, kun je er alsnog in slagen om een emotioneel evenwichtig en onafhankelijk persoon te worden. En wat de eerste stappen hierin zijn, is bewustwording en (h)erkenning. Je moet namelijk eerst iets kunnen zien, voordat je het kunt veranderen.

Zie je me wel?! Of ik mezelf niet?...

De gevolgen van het gebrek aan emotionele aandacht.

Als er vroeger onvoldoende oog was voor jouw emotionele behoeften, dan zul je emotioneel onveilig gehecht zijn en zeer waarschijnlijk veel zelfkritiek kennen, de bevestiging van anderen nodig hebben, onbewust op zoek gaan naar andermans goedkeuring en aandacht, je net iets anders voordoen, je regelmatig eenzaam voelen, moeite hebben met echte intimiteit, je schuldig voelen wanneer je voor jezelf kiest en in codepente relaties verstrikt raken. 

Misschien ben je afhankelijk geworden van de meningen, oordelen en goedkeuring van anderen om je goed te kunnen voelen over jezelf en zet jij jezelf op de laatste plek. Met andere woorden: ben je zo hard je best gaan doen om je geaccepteerd te voelen door een ander, zodat jij jouw authentieke zelf en je eigen diepere wensen uit het oog bent verloren. Zo gefocust zijn op wat een ander van je vind, dat jij jezelf niet meer ziet staan. Je eigenwaarde ontleen je aan “goed” zijn in plaats van “echt”. Op deze manier loop je het gevaar om 'losgekoppeld' te worden van je authentieke zelf en identiteitsgevoel kwijt te raken.

Als dit zo is, dan is dit niet zo vreemd. Omdat je als kind onbewust werd gedwongen om je te conformeren aan de normen van je ouders, werd je niet geïnspireerd en gemotiveerd om je eigenheid te ontdekken. Doordat je als kind niet bent aangemoedigd om je eigen gevoelens, behoeften, en interesses te onderzoeken, leerde je automatisch om anderen te pleasen en te onderdrukken wie jij daadwerkelijk bent of wat jij als individu graag wil.

Ik ben goed genoeg om van te houden, als....

Wellicht ken je een strenge, harde of zelfs gemene innerlijke kritische stem die je continu verteld dat je het anders of beter moet doen, en heb jij jezelf onbewust allerlei regels en verwachtingen opgelegd waaraan je zou moeten voldoen om goed genoeg te zijn. Je kunt zijn gaan geloven dat je het niet waard bent om van te houden als je echt helemaal jezelf bent. Dat je moet vechten om een stukje aandacht en liefde, dat dit iets is dat je moet verdienen en dat je alleen kunt krijgen buiten jezelf.

Op die manier kan het extra moeilijk voor je zijn geworden om jezelf volledig te waarderen en accepteren. Iets dat een gelukkig en tevreden leven behoorlijk in de weg kan staan. Goed om hier aandacht aan te schenken dus!

Bewustwording van gebrek aan emotionele aandacht tijdens je kindertijd:

Herken of je bent grootgebracht:

• Door een ouder wiens intelligentie zich niet uitstrekte tot hun gevoelswereld: je kunt er niet terecht kunt voor medeleven, troost of een écht goed gesprek. Een ouder die oppervlakkig, veroordelend, ongeïnteresseerd overkomt, niet echt actief naar je luistert, jou emotioneel niet begrijpt en die jou niet écht volledig toe kan laten.
  
  
• Met een ouder die jouw gevoelens niet erkent maar ontkent, onbelangrijk maakt of negeert of die geen zelfreflectie kent. Herkenbare opmerkingen: "Zoals jij het voelt zo is het niet, "Stel je niet zo aan", "Doe niet zo moeilijk of gevoelig", "Je ziet spoken die er niet zijn", "Jij een eetprobleem ja? Nou ik denk dat het wel meevalt. Eet maar gewoon wat meer." "Het ligt aan jou, niet aan mij!" etc. Dit is echt iets heel erg naars: je gaat hierdoor namelijk ernstig aan jezelf twijfelen en jezelf onbelangrijk maken.
  
  
• In een ondermijnende, kleinerende, dominerende/overheersende, dwingende, bespottende, controlerende, angstige, onzekere, wantrouwige, manipulerende, onbuigzame sfeer. "Ik doe het zelf wel even, jij kunt dat niet", "Als jij je netjes gedraagt tegen iedereen (dus ook tegen die eikel van een oom) tijdens het familiefeest, dan ben ik trots op jou en krijg je vanmiddag een ijsje", "JIJ later dierenarts worden?! hahaha laat me niet lachen. Je kunt nog niet eens voor je eigen konijn zorgen", "Weet je zeker dat je de deur op slot hebt gedaan? Ik geloof er niets van" Etc. (gaan jouw nekharen ook al overeind staan wanneer je dit alleen al leest?)
  
  
• Een ouder die liegt, de werkelijkheid verdraait, vooral bezig is om zichzelf te redden en verdedigen, gezinsleden tegen elkaar opzet, jou en andere broers of zussen ongelijk behandeld of voortrekt.

• Door een ouder die jou niet heeft kunnen leren hoe jij op jouw eigen gevoelens kunt vertrouwen en die de ontwikkeling van jouw intuïtie, je zelfsturing, zelfeffectiviteit en onafhankelijkheid geschaad of ondermijnd heeft.
  
  
• In een gezinssituatie waarin jouw persoonlijke grenzen, privacy en individualiteit niet erkend of gerespecteerd zijn. Bijvoorbeeld een ouder die jouw persoonlijke voorkeuren afkeurt, zomaar je kamer binnenstormt, niet naar jouw mening, wensen of goedkeuring vraagt, en je wil boetseren tot iemand die alleen past binnen de eigen normen.
  
  
• Met een ouder die erg kritisch, hard (of zelfs gemeen), snel beledigd, prikkelbaar , geïrriteerd of dramatisch was, zodat je als kind continu op eieren loopt en op je hoede bent.

• Door een ouder die impulsief of egocentrisch is, die voornamelijk bezig was met hun eigen onvervulde behoeften in plaats met van die van jou, die zich tegen de werkelijkheid verzet, zichzelf in een slachtofferrol plaatst en alles naar eigen hand (ver)draait.
  
  * enkele voorbeelden uit het boek Emotioneel Onafhankelijk

Nou, da's dan mooi kak! Ik herken veel van bovenstaande. En nu?

Hoe moeilijk het ook kan zijn om met de negatieve gevolgen opgezadeld te zitten
(i feel you) besef je dat een ouder die jou onvoldoende emotionele aandacht kon geven, dit zelf ook niet heeft ontvangen als kind en zelf opgroeide zonder (h)echte emotionele band met eigen ouders. Jouw ouder voelde zich waarschijnlijk ook onvoldoende gezien, erkent of geliefd. Net als jij.

Je zult het moeten doen met wat zij je hebben gegeven, vanuit hun eigen gebreken uit hun jeugd. Zij hebben je gegeven wat zij op dat moment konden. Dat jij jouw leven dankzij hen hebt gekregen (en dat je deze nu kunt inrichten zoals jij wenst) is waar je dankbaar voor mag zijn. Niet dat dit onbehoorlijk gedrag goedpraat, maar het is belangrijk om te weten dat jouw ouders waarschijnlijk hetzelfde is overkomen. Gelukkig hoeft dit voor je eigen nageslacht niet te gelden en kan het doorgeven van deze ballast stoppen bij jou!

In de vorige generaties was er veel minder bekend over opvoedtechnieken en was er veel minder ruimte voor persoonlijke ontwikkeling. Men leefde veel meer in de overleefstand en je kon niet zomaar een internet browser openen om online allerlei informatie tot je te nemen. Tegenwoordig hebben we die luxe gelukkig wel!

Als jij zelf een emotioneel volwassen persoon wil zijn - ondanks het eigen gemis aan emotionele aandacht tijdens je eigen kindertijd - en het volgende wil kennen:

• In goed en gezond contact staan met je gedachten, gevoelens en emoties;
  
  
• Ontvankelijk zijn en veilige, intieme relaties kunnen creëren waarin er sprake is van gelijkwaardigheid;
  
  
• Het gevoel te worden gezien en begrepen, gehoord en gerespecteerd.
  
  
• De vrijheid ervaren om met ontspanning volledig jezelf te kunnen zijn.
  
  
• Je niet niet langer druk maken om wat anderen mogelijk van je vinden.
  
  
• Puur zelfvertrouwen van binnenuit. Trouw blijven aan je eigen waarden. Op jezelf kunnen bouwen en vertrouwen.
  
  
• Je 'imperfecties' omarmen en je goed genoeg, waardevol voelen puur zoals je bent.
  
  
• Niet langer afhankelijk zijn van de mening of bevestiging van anderen.
  
  
• Minder vatbaar zijn voor andermans kritiek.
  
  
• Een gelijkmatig humeur, stabiele emotionele belevingswereld;
  
  
• De dominerende angst voor afwijzing of verlating loslaten.
  
  

Dan is het belangrijk om op zelfonderzoek uit te gaan, jezelf echt heel goed in de diepte te leren kennen en aandacht te schenken aan je binnenwereld, je gedachten, overtuigingen, je triggers en je pijnpunten, je gevoelens, het (h)erkennen en helen van het (onverwerkte) emotionele verdriet uit je kinderjaren, en bekend te raken met alles dat bij JOU hoort.

En vooral: te accepteren dat dit allemaal bij jou hoort.

Misschien voelt het lastig om te verteren dat jij nu zelf aan de bak moet door het toedoen van een gebrekkige emotionele ouder, maar om jezelf te helpen kun je wrok maar beter loslaten. Weerstand bieden heeft geen zin, de situatie veranderd er niet door. Sterker nog, door weerstand vergroot je juist het lijden.

Als jij minder last wil hebben van emotionele moeilijkheden en ongezonde patronen voorgoed wilt doorbreken, dan zul je jouw kostbare tijd, energie en aandacht moeten investeren in het ontwikkelen van acceptatie, onvoorwaardelijke zelfwaardering, zelfrespect en zelfliefde, in het neerzetten van een stevig eigenwaarde dat altijd stabiel overeind blijft staan.

Pak je verantwoordelijkheid en neem zelf het heft in handen om ervoor te zorgen dat je alsnog in je diepere behoeften wordt voorzien. Geef jezelf nu de emotionele aandacht die je als kind oh-zo-nodig had! Hier heb je voor de rest van je leven zoveel waarde aan. En niet alleen jij zal hier de positieve gevolgen van ervaren, ook je directe omgeving - je partner, kinderen - profiteren hier van mee.

Het grootste geschenk dat je jezelf kunt geven, is het vermogen om jezelf volledig te waarderen, onvoorwaardelijk en consequent. Wanneer je ervoor kiest om je goed te voelen over jezelf, open je de deur naar de grootste vrijheid, magie en vreugde in jouw leven! 

Tijdens het 7-weekse Happy To Be ME! traject leer alles dat jij wil weten over radicale zelfacceptatie. Je ontvangt alle 1-1 begeleiding, persoonlijke ondersteuning, de meeste krachtige oefeningen, tools en technieken om los te komen van negatieve zelfkritiek, zelftwijfel en zelfoordelen en ervaart hoe het is om jezelf volledig te omarmen puur zoals je bent - dus inclusief 'imperfecties'. Zodat je op een ontspannen manier echt jezelf kunt zijn en met tevredenheid door het leven kunt gaan. Dit geef pas zelfvertrouwen en innerlijke rust!

Deze artikelen vind je waarschijnlijk ook interessant:

Je kind leren zichzelf te accepteren
Stoppen met pleasen in een relatie door zelfacceptatie
Jezelf accepteren kun je leren
Hoe ga je om met angst en onzekerheid?